Ağızdan alınan besinler midede parçalandıktan sonra ince bağırsağa geçer. Burada besinlerle sindirim suları karışır ve besin ögeleri kan yoluyla hücrelere taşınıyor. Besinleri atıkları ise kalın bağırsak ve ardından makat (anüs) yolu ile vücuttan atılır. Bu süreç içerisinde besin maddelerinin ve atıklarının ilerlemesinin engellenmesi durumuna ileus (bağırsak tıkanıklığı) adı verilmektedir. Bağırsak tıkanıklığı, ince bağırsağa bağlı nedenlerden yaşandığı gibi kalın bağırsak hastalıklarından da kaynaklanabilir.
Bağırsak tıkanıklıkları, bağırsağın içerisindeki artıkların ileri geçişi tamamen engellenmiş olabileceği gibi kısmi bir engelden de kaynaklanabilir. Tıkanıklık etken mekanik bir engelden kaynaklanabildiği gibi bağırsak kaslarının bağırsak hareketlerini yerine getirememesinden de (adinamik ileus) oluşabilir. Adinamik ileusun temel nedeni bağırsağın kasılabilme yeteneğindeki kayıptır.
Bağırsaktaki besin maddelerinin ileriye hareketini engelleyen, bloke eden nedenlere mekanik engeller denilir. Bağırsak kaslarının düzenli çalışamamasında ise mekanik bir engel bulunmaz. Bağırsak tıkanıklığına;
Bağırsak tıkanıklığına zamanında müdahale edilmemesi durumunda bağırsak delinmesi veya karın zarı iltihabi gibi durumlar ortaya çıkabilir.
Mekanik engellerden kaynaklanan bir sorun varsa cerrahi operasyon gerekir. Ameliyatla mekanik engel ortadan kaldırılır. Mesela sorun bağırsak kanserinden kaynaklanıyorsa ameliyatla kanserli hücreler alınarak sorun ortadan kaldırılır. Fıtıktan kaynaklanıyorsa yapılan ameliyatla bağırsak fıtıktan çıkarılıp fıtık tamir edilir. Soruna göre ameliyat yapılarak sorun ortadan kaldırılır.
Bağırsak tıkanıklığının nedeni bağırsak kaslarındaki işlev kaybından yani bağırsağın kasılabilme yeteneğinin kaybolmasından kaynaklanıyorsa buna engel olan durum düzeltilir. Yani kasılmaya ilaçlar neden oluyorsa, sıvı veya elektrolit kaybından kaynaklanıyorsa bu durumlar düzeltilir.
Bağırsak tıkanıklığı ameliyatları yaklaşık 2-3 saat arasında sürmektedir.
